Κινητικότητα-Προσανατολισμός

Το ΚΕΑΤ παρέχει εκπαίδευση σε τεχνικές Κινητικότητας – Προσανατολισμού (Κ-Π) και Δεξιότητες Καθημερινής Διαβίωσης (ΔΚΔ) σε μαθητές με αναπηρία όρασης.

Η εκπαίδευση Κ-Π & ΔΚΔ αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για τη δόμηση της αυτονομίας του ατόμου με οπτική αναπηρία. Για ένα μαθητή-άτομο με αναπηρία όρασης, η Κινητικότητα και ο Προσανατολισμός λαμβάνει χώρα κάθε στιγμή της ημέρας, καθώς ο ίδιος διερευνά και αλληλεπιδρά με το περιβάλλον γύρω του. Ο μαθητής με αναπηρία όρασης, που δεν λαμβάνει πληροφορίες από το περιβάλλον οπτικά, μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτές μέσω της ακοής, της αφής και της όσφρησης. Με τη χρήση του λευκού μπαστουνιού μπορεί να ανιχνεύσει και να αισθανθεί τους κινδύνους, ώστε να κινηθεί στο χώρο με ασφάλεια.

Οι θεμελιώδεις δεξιότητες Κ-Π & ΔΚΔ βοηθούν τα άτομα με αναπηρία όρασης να έχουν πρόσβαση στο σχολείο, στην εργασία, στους χώρους διασκέδασης και τα προετοιμάζουν ώστε μια μέρα να ζήσουν ανεξάρτητα.

Παράλληλα το τμήμα εκπαίδευσης Κ-Π & ΔΚΔ του ΚΕΑΤ πραγματοποιεί δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του ευρύτερου κοινού, παρεμβαίνει σε θέματα προσβασιμότητας των δημόσιων χώρων και κτιρίων, κατασκευάζει απτικούς χάρτες κλπ.

Το πρόγραμμα του τμήματος Κ-Π & ΔΚΔ εκτός από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη υλοποιείται με τη συνεργασία ΚΕΑΤ και Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών (ΠΣΤ) στις έδρες των Περιφερειακών Ενώσεων του ΠΣΤ στην Πάτρα, τη Θεσσαλονίκη και το Ηράκλειο Κρήτης, καλύπτοντας τις εκεί ανάγκες εκπαίδευσης μαθητών και ενηλίκων.

Η εκπαίδευση στο ΚΕΑΤ παρέχεται εξατομικευμένα, ανάλογα την ηλικία, την οπτική οξύτητα, την αποδοχή της αναπηρίας και εν γένει τις δυνατότητες του κάθε εκπαιδευόμενου. Η εκπαίδευση σε Κ-Π & ΔΚΔ περιλαμβάνει ενδεικτικά τις ακόλουθες εννέα δεξιότητες:

• Προκινητικότητα
• Προσανατολισμός
• Οργάνωσης της σκέψης
• Γνώση εννοιών του χώρο
• Κινητικότητα
• Κοινωνική αγωγή
• Προσωπική υγιεινή
• Ένδυση
• Νοικοκυριό

Πιο αναλυτικά οι δεξιότητες περιλαμβάνουν:

Προκινητικότητα

• Ασκήσεις ανάπτυξης αισθήσεων, αφής-ακοής όσφρησης
• Έννοιες χώρου.
• Έννοιες μεγέθους
• Έννοιες χρόνου
• Στάση σώματος
• Σωματογνωσία
• Ασκήσεις για αναγνώριση υλικών

Προσανατολισμός

• Ασκήσεις Προσανατολισμού: Γνώση και χρήση των τεσσάρων (4) σημείων του ορίζοντα: Αρχικά σε εσωτερικούς χώρου και αργότερα σε εξωτερικούς χώρους, στο δρόμο, όπου διδάσκονται να τοποθετούν τον εαυτό τους σε σχέση με τα αντικείμενα του περιβάλλοντος.
• Μαθαίνουν και εξοικειώνονται σε θέματα ρυμοτομίας, για να αποκτήσουν την αντίληψη του χώρου και των στοιχείων του περιβάλλοντος, που αργότερα θα χρησιμοποιηθούν ως σημάδια πορείας τους στην κίνηση.

Οργάνωση σκέψης

Στόχευση στην ικανότητα των μαθητών να αναλύουν, να κρίνουν και να επεξεργάζονται τις πληροφορίες που συλλέγουν από το περιβάλλον με τρόπο λειτουργικό, ώστε να οργανώνουν σωστά τις κινήσεις τους.

Χωρογνωσία

• Η κίνηση με προορισμό είναι ο απώτερος σκοπός της εξάσκησης, όπου οι μαθητές εκπαιδεύονται στον:
  • Συγχρονισμό κινήσεων, (σωστή στάση σώματος και βήματος).
  • Συσχετισμό σημείου εκκίνησης και προορισμού.
• Μαθαίνουν να δημιουργούν απτικούς χάρτες ή νοητικές διαδρομές
• Οι μαθητές διδάσκονται τεχνικές βλέποντος οδηγού που βασίζονται στη συνεργασία του βλέποντα συνοδού και των ιδίων, ως συνοδοιπόροι, όπου με κοινούς κανόνες συμπεριφοράς και συμμετοχής , κινούνται με ασφάλεια σε προκαθορισμένο προορισμό.

Κινητικότητα

Οι μαθητές στη Κινητικότητα, αρχίζουν τις τεχνικές κίνησης με το μπαστούνι, εφόσον έχουν αποκτήσει την ικανότητα να αξιολογούν και να χρησιμοποιούν τα ερεθίσματα που δέχονται από τις άλλες τους αισθήσεις.

Αποκτούν γνώσεις λειτουργίας των ηχητικών σηματοδοτών και της οδικής κυκλοφορίας, αναπτύσσοντας την ικανότητα να κινούνται άνετα και με ασφάλεια τόσο σε ήσυχους δρόμους όσο και πολυσύχναστους.

Στόχος της εκπαίδευσης είναι να προγραμματίζουν και να εκτελούν διαδρομές με εναλλασσόμενες συνθήκες περιβάλλοντος χρησιμοποιώντας όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Κοινωνική Αγωγή

• Απόκτηση γνώσεων, για το σωστό τρόπο επαφής με τον κόσμο και την άντληση πληροφοριών ή αποδοχή βοήθειας, όταν χρειάζεται
• Διδασκαλίαι καλών τρόπων συμπεριφοράς
• Εκπαίδευση στις τεχνικές φαγητού

Γενικές γνώσεις

• Χρήση οικιακού τηλεφώνου και κινητού τηλεφώνου
• Χρήση ρολογιών
• Δεξιότητα υπογραφής (γραφής βλεπόντων)
• Εξοικείωση με το εθνικό νόμισμα

Προσωπική υγιεινή

Ένδυση

Νοικοκυριό

• Η εκπαίδευση διδάσκεται σε στάδια, ανάλογα την ηλικία, την παθολογική αιτία της απώλειας της όρασης και τις εμπειρίες του μαθητή
• Η διδασκαλία της Κ.Π. και Δ. Κ.Δ. είναι εξατομικευμένη αγωγή, και είναι ανάλογη των εκπαιδευτικών αναγκών του κάθε μαθητού
• Ο εκπαιδευτής Κινητικότητας καταρτίζει ατομικό πρόγραμμα, μετά από λεπτομερή αξιολόγηση των δεδομένων
• Μαθητές με δυσκολία μάθησης ή έλλειψη εμπειριών, ακολουθούν εντατικά προγράμματα επανάληψης δεξιοτήτων ανεξάρτητα από την ηλικία τους μέχρι να αποκτήσουν γνώσεις του βαθμού των δυνατοτήτων τους

Άλλες δραστηριότητες των Εκπαιδευτών Κινητικότητας

• Συμμετοχή σε προγράμματα Συμβουλευτικής γονέων
• Οργάνωση ενημερωτικών σεμιναρίων, με θέματα την εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία όρασης, σε φοιτητές Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων, Παιδαγωγικών τμημάτων, Μαρασλείου, Ψυχολογίας, Κοινωνικών Λειτουργών, Καθηγητών Μ.Ε. κλπ.,για την εξειδίκευσή τους στην Ειδική Αγωγή
• Συμμετοχή στην εκπαίδευση των φοιτητών που κάνουν την πρακτική τους στο ΚΕΑΤ, όπου γίνονται προγράμματα προσομοίωσης, για την κατανόηση των συνθηκών και εκπαίδευσης των ατόμων με οπτική αναπηρία
• Μελέτη και σχεδιασμό για την προσβασιμότητα των ατόμων με αναπηρία όρασης σε Δημόσια κτίρια
• Συμμετοχή στην κατασκευή απτικών χαρτών
• Συγγραφή ενημερωτικών φυλλαδίων και συμβουλών, για γονείς και ευρύτερο κοινό